مايكل پورتر در سال 1990 كتاب «مزيت رقابتي ملت‌ها» را ارائه كرد كه در آن مدل الماس يا DIAMOND MODEL در رقابت‌پذيري معرفي شده است. پورتر، مدل الماس را با مطالعه عملكرد رقابتي ده كشور توسعه يافته ارائه كرد. اين مدل مبتني بر چهار عامل است. به اعتقاد «پورتر»، اين فاكتورهاي چهارگانه به صورت متقابل بر يكديگر تاثير دارند و تغييرات در هر كدام از آنها مي‌تواند بر شرايط بقيه فاكتورها مؤثر باشد. علاوه بر آن، دو عامل بيروني دولت و اتفاقات پيش‌بيني نشده نيز بر عوامل چهارگانه تأثير غير مستقيم دارند و از طريق تاثير بر آنها مي‌توانند در رقابت‌پذيري نيز تاثير گذار باشند. عوامل چهارگانه مدل الماس پورتر عبارتند از:
1. عوامل دروني
2. شرايط تقاضا
3. صنايع پشتيباني كننده
4. استراتژي، ساختار و رقابت
مدل الماس براي تحليل و سنجيدن رقابت پذيري ملل و گروه بندي كردن، طراحي گرديده است و يك مدل استراتژي تجارت پايدار، جهت بالا بردن قدرت رقابت پذيري مي باشد كه با بكارگيري و اجراي درست آن نتايج مثبتي به بار خواهد آمد.
1. عوامل دروني به دو بخش اساسي و عالي تقسيم مي گردند. بخش اساسي شامل منابع طبيعي، آب و هوا، موقعيت جغرافيايي، نيروي كار ساده و نيمه ماهر و حجم سرمايه و بدهي هاي يك كشور مي باشد . بخش عالي نيز به زيرساخت هاي ارتباطي و مخابراتي و سطح تحصيلات عالي پرسنل مانند مهندسين و دانشمندان تاكيد دارد.
2. شرايط تقاضا به نرخ رشد تقاضاي داخلي وابسته است. اندازه و كيفيت شرايط تقاضاي داخلي، تحت تاثير ميانگين رشد ساليانه تقاضا و شاخص تحصيلات و سطح انتظارات اجتماعي مي باشد.
3. صنايع پشتيباني كننده بر چگونگي وضعيت بنادر ، حمل و نقل هوايي بين المللي ، حمل و نقل جاده اي و ارتباطات تاكيد دارد.
4. استراتژي و ساختار صنايع ، بيان كننده ميزان رقابت داخلي(در درون خود) يا رقابت خارجي (ورود به رقابت هاي جهاني) مي باشد.
از ديدگاه پورتر، تركيب عوامل فوق مي توانند درجه رقابت پذيري ملي را تعيين نموده و شركت هاي جهاني نيز تلاش دارند از مزيت رقابتي ملل در سيستم توليد جهاني بهره جويند. مطالعات نشان مي دهد، مدل الماس قابليت هاي كاربردي زير را دارد:
1. جمع آوري اطلاعات تز ساختارهاي اقتصادي- اجتماعي كشورها
2. ارزيابي اقتصادي كشورها بر حسب صنايع و بازارها
3. طراحي استراتژي هاي رقابتي براي شركت هاي جهاني
4. ارزيابي كاركرد هاي رقابتي شركت ها در بازارهاي جهاني
اين جزوه توسط اقاي دكتر مهدوي مزده كه مترجم كتاب الماس آقاي پورتر هستند ارائه و تدريس شده است . بسيار جزوه قوي پرباري بوده و مناسب براي دانشجويان علاقه مند به حوزه مديريت و برنامه ريزي استراتژيك
